دو روز پیش به طور اتفاقی با گزارشی برخوردم که به مقایسه تایرهای ایرانی و خارجی پرداخته و اینطور نتیجه گیری کرده بود که تایرهای خارجی از بسیاری جهات بر تایرهای تولید داخل ارجحیت دارند. در این مسیر از هر موضوعی به عنوان نقطه ضعف تایر ایرانی یاد شده و به عنوان مثال، در آن گزارش، قیمت های مناسب تولید داخل دلیلی بر کیفیت پایین این نوع تایرها در مقایسه با نمونه های خارجی قلمداد شده است.
در این نوشتار بدون ذکر منبع گزارش مذکور به تحلیل زوایای این گزارش می پردازم، چراکه تولید داخل در مقایسه با محصولات وارداتی نه تنها چیزی کم ندارد، شاید با آن برابری هم کند:
- در این گزارش تایرهای ایرانی با تایرهایی همچون میشلن، گودیر و انواع مشابه تایرهای آمریکایی و اروپایی مقایسه شده و با اشاره به این که سابقه تولید در شرکت های معتبر دنیا از شرکت های ایرانی بیشتر است، به معضلاتی همچون توسعه تکنولوژیکی در نمونه های جهانی و محدودیت های فناوری در شرکت های ایرانی نتیجه گرفته که تایرهای خارجی از انواع ایرانی مناسب تر هستند.
توضیح: این حرف فی نفسه صحیح است و صحیح به نظر می رسد، اما نه برای مقایسه کیفی تایرهای ایرانی و خارجی. چراکه اولا تکنولوژی شرکت های تایری در ایران اغلب از کشورهای معتبر دنیا تامین شده است و اساسا شرکت هایی همچون بریجستون، گودیر، بی اف گودریچ و تکنولوژی وردشتاین و … شرکت های ایرانی را هفتاد سال پیش راه اندازی کرده و تکنولوژی مورد نیاز صنعت تایر را به ایران وارد کردند.
- در بخش دیگری از گزارش با اشاره به این که در شرکت های مطرح تایر ساز دنیا به غیر از استانداردهای مرسوم، به طور خاص معیارهای دیگری نیز مورد بررسی قرار می گیرند که باعث می شود خروجی تولیدات این شرکت ها کیفیت بالاتری داشته باشند.
توضیح: استاندارد مورد استفاده در شرکت های ایرانی آنطور که فعالان صنعت می گویند ترکیبی از استانداردهای آمریکایی و اروپایی است. مهندس ناصر امامی در گفتگویی که سال قبل با لاستیک پرس داشت مراحل تدوین استانداردهای صنعت تایر ایران را بطور مفصل تشریح و به اقداماتی که در راستای بومی سازی استانداردهای روز دنیا در این صنعت صورت گرفته اشاره کرده است که لینک آن مطلب در ذیل این گزارش خواهد آمد.
دکتر اسکندر ستوده دیگر فعال حوزه تایر کشور است که بارها و بصورت تشریحی بر ادغام استانداردهای اروپا و آمریکا و ایجاد استاندارد متناسب با شرایط جغرافیایی و اب و هوایی و منطقه ای کشور تاکید کرده است. این بدان معناست که استاندارد ایران علاوه بر استناد به اصول جهانی، از ظرفیت هایی برای صنعت داخلی نیز استفاده کرده و اساسا این نوع مقایسه مردود است.
- تولیدکنندگان ایرانی برای پوشش کامل بازار باید تایر هایی با قابلیت تایید شدن در استانداردهای اجباری تولید کنند و قیمت آن ها اقتصادی باشد؛ از همین رو تولید کنندگان ایرانی مجبور به ارزان سازی هایی در تولید هر حلقه لاستیک هستند.
توضیح: یکی از عجیب ترین انتقادها به تایر ایرانی کاهش کیفیت تولید داخل به دلیل قیمت های پایین تر این نوع تایر در مقایسه با انواع خارجی است. در این قسمت، نویسنده با بیان این که تولیدکنندگان ایرانی ناچارند قیمت های خود را پایین نگه دارند تا بتوانند تولید اقتصادی عرضه کنند، لذا ناچارند از کیفیت محصولات خود بزنند.
این ادعا از اساس نادرست است، چراکه محصولات ایرانی از بهترین انواع تایرهای تولیدی محسوب می شوند که کارکردهای بالایی را به ثبت می رسانند. استفاده از بهترین مواد اولیه داخلی، داخلی سازی بسیاری از مواد اولیه همچون دوده و نخ و کائوچوی مصنوعی و … باعث شده تا تولید مقرون به صرفه باشد.
در حال حاضر 65 تا 70 درصد از مواد اولیه از داخل تامین می شود و اگر مشکلات ارزی نبود، قیمت تمام شده تولید داخل تایر توسط تولیدکنندگان مدیریت می شد. لذا این تصور که در متن گزارش مذکور آمده بی انصافی است.
از سوی دیگر قیمت تایر در ایران توسط دولت و بدون توجه به قیمت تمام شده تولیدکنندگان تعیین می گردد و تصور این که تولیدکنندگان قیمت را پایین نگه می دارند تا با نمونه های وارداتی رقابت کنند و در عوض از کیفیت محصول می کاهند، تصوری نادرست است.
- این گزارش در پایان با اشاره به این که اگر تحریم نبود مولفه های زیادی می توانست باعث شود تا تایرهای ایرانی توسعه یابند، سعی کرده از بار منفی موضوعات مطرح شده در سطور قبلی بکاهد و در عوض به نوعی بگوید تحریم ها عامل عقب ماندگی صنعت تایر ایران شده است. واقعیت آن است که تحریم ها با همه مشکلاتی که برای صنعت تایر ایجاد کرده اما باعث نشده الزاما و قطعا تایر وارداتی بر تایر ایرانی اولویت داشته باشد.
البته طبعا در برخی سایزها استفاده از تایرهای وارداتی به دلیل عدم تولید داخل منطقی است؛ با این حال برخی تولیدکنندگان ایرانی در تلاشند با تولید تایرهای SUV و یا تایر خودروهای برقی و … در آینده نیاز به این نوع تایرها را نیز برطرف سازند. اما اگر محصولی در ایران تولید نمی شود – به هر دلیل – آن وقت برویم و از واردات آن محصول حمایت کنیم.
در پایان به عنوان یک روزنامه نگار، گمان می کنم حمایت از تولید داخل یک وظیفه اخلاقی و حرفه ای برای این حرفه است. این که به چیزی که می نویسیم ایمان داشته باشیم بسیار اهمیت دارد. من ایمان دارم تا زمانی که تولیدکنندگان ایرانی با هزاران محدودیت تحریم جهانی و داخلی روبرو هستند، تا زمانی که دولت برای تولید داخل ارزش قائل نیست، تا زمانی که تولیدکننده اولویت نیست و تا زمانی که همه تلاش های عده ای تولیدکننده زحمتکش به دلیل نبود فرهنگ حمایت از تولید داخلی نادیده گرفته می شود، این وظیفه ماست تا بنویسیم «تولید داخل چراغ خانه است، لطفا آن را با واردات خاموش نکنید».
ایمان چگینی
سردبیر لاستیک پرس