یک فعال حوزه پلیمر در حاشیه نوزدهمین نمایشگاه بین المللی ایران پلاست در گفتگو با لاستیک پرس با اشاره به نقش کلیدی پلی بوتادین رابر و استایرن بوتادین رابر در صنایع تایر، خودروسازی و پلاستیک، به چالش‌های فعلی تولید این محصولات در ایران از جمله ناترازی انرژی پرداخت و افزود: پلی بوتادین رابر (PBR) و استایرن بوتادین رابر (SBR) از مهم‌ترین لاستیک‌های سنتزی هستند که در صنایع تایر، قطعات صنعتی، کفش، شیلنگ، و پلاستیک‌های مقاوم کاربرد دارند.
به گفته مهندس نایینی، ایران با داشتن پتروشیمی‌های تولیدکننده این مواد، نقش مهمی در تأمین نیاز داخلی و صادرات منطقه‌ای ایفا می‌کند، اما در سال‌های اخیر، تولید این محصولات با چالش‌هایی مواجه شده است که می تواند مزیت های تولید این محصول را تحت تاثیر قرار دهد.
وی با اشاره به افت تولید PBR در مرداد ۱۴۰۴ که نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۳۶ درصدی داشته گفت: وابستگی و تمرکز بالای بازار PBR بر صنعت تایر باعث شده نوسانات تقاضا در این حوزه، مستقیماً بر تولید اثر بگذارد، با این حال هرچند هنوز میزان تولید بیش از نیاز داخلی است، اما عدم توجه به مشکلات موجود می تواند روی این بخش اثرگذار باشد.
به گفته وی روند نزولی تولید، زنگ خطری جدی برای آینده صنعت محسوب می‌شود، چراکه ادامه آن می‌تواند در میان‌مدت بر تامین نیاز داخلی و صادرات تاثیر منفی بگذارد. با وجود افت تولید، ارزش فروش پلی‌بوتادین‌رابر عملکرد نسبتا بهتری داشته است. در مرداد امسال حجم کل فروش صنعت به پنج هزار و ۶۳۴ تن رسید که نسبت به تیرماه ۱۸ درصد رشد نشان می‌دهد. هرچند این عدد در مقایسه با مرداد پارسال همچنان ۱۱ درصد کمتر است.
وی افزود: تولیدکنندگان آسیایی و اروپایی با فناوری‌های نوین مانند بایوبوتادین از اتانول، مزیت رقابتی بالاتری دارند، اما در ایران- فرسودگی تجهیزات و ظرفیت پایین برخی از واحدهای تولیدی که نیاز به نوسازی دارند تا بتوانند با ظرفیت کامل تولید کنند، زنگ خطری برای صنعت محسوب می شود.
وی ناترازی انرژی، نوسانات شدید ارزی و قیمت خوراک را نیز از چالش های تولید مواد اولیه در صنعت پتروشیمی برشمرد و گفت: افزایش قیمت دلار باعث رشد درآمد اسمی شده، اما هزینه‌های تولید نیز بالا رفته است و این در حالی است که صادرات نیز با روند کاهشی روبرو شده است و همه این مشکلات روی تولید اثر منفی بر جای گذاشته است.
به گفته او چالش ناتراز انرژی را نیز باید به همه این مشکل افزود و حتی در صدر قرار داد. به گفته وی ناترازی انرژی روی فرایندهای متعددی اثر منفی بر جای می گذارد؛ از جمله در فرآیند پلیمریزاسیون، بوتادین نیازمند مصرف بالای انرژی (حرارتی و الکتریکی) است و ناترازی انرژی باعث افزایش قیمت حامل‌های انرژی مانند گاز طبیعی و برق و کاهش دسترسی به آنها می‌شود که مستقیماً هزینه تولید را بالا می‌برد.
نایینی افزود: نوسانات تأمین انرژی ممکن است باعث توقف‌های مکرر در خطوط تولید شود. از سوی دیگر، بوتادین، ماده اولیه تولید PBR، از کراکینگ نفتا یا گاز طبیعی به‌دست می‌آید و ناترازی انرژی می‌تواند تولید بوتادین را کاهش داده و در نتیجه عرضه آن برای تولید PBR محدود شود.
این فعال صنعت پتروشیمی با بیان این که افزایش هزینه‌های تولید و کاهش عرضه، قیمت پلی بوتادین رابر را در بازار افزایش داده این موضوع می‌تواند صنایع وابسته مانند تایرسازی، قطعات خودرو و … را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
برخی تولیدکنندگان ممکن است برای کاهش مصرف انرژی، از کاتالیست‌های ارزان‌تر یا فرآیندهای ساده‌تر استفاده کنند، اما این تغییرات می‌تواند منجر به کاهش کیفیت محصول نهایی شود.