به گزارش «لاستیک پرس» صنعت تایر ایران، به‌‌عنوان یکی از مهم‌‌‌ترین حلقه‌های زنجیره تأمین خودروسازی کشور، در سال‌‌های اخیر با چالش‌‌های متعددی دست‌وپنجه نرم کرده است؛ از کمبود مواد اولیه و نوسانات نرخ ارز گرفته تا مشکلات زیرساختی همچون قطعی برق و محدودیت‌‌های بانکی، تولید تایر داخل کشور را به تنگنا کشانده است.
از سویی تبعیض ارزی میان تولیدکنندگان و واردکنندگان لاستیک خودرو سبب شده برنامه‌های توسعه تولید داخل با کُندی پیش برود. علی‌رغم اینکه طی دو سال گذشته بار‌ها از آزادسازی کامل قیمت تایر توسط مسئولان وعده داده می‌شد، اما تاکنون افزایش قیمت های محدودی بطور مرحله ای رخ داده است و هنوز قیمت ها توسط دولت تعیین می شود.
مضاف بر ذوب نقدینگی ناشی از قیمت‌گذاری دستوری قطع برق نیز تولیدکنندگان را با زیان انباشته ناشی این مسئله مواجه می‌کند. فعالان صنعت تایر می گویند لااقل تا 20 درصد از تولید در نتیجه قطعی های مکرر برق کاهش می یابد که این موضوع روی حاشیه سود شرکت های تایرسازی که عملا از هزینه های مختلف عقب مانده اند اثرگذار است.
این موضوع در کنار ضایعات ناشی از قطعی برق که به طور فزاینده ای افزایش می یابد، به یک نگرانی عمده برای تولیدکنندگان تایر تبدیل شده است. قطع ناگهانی برق، به ویژه در مراحل پخت و کامپاند، می‌تواند باعث نقص در محصولات نهایی شود و ضایعات تولید را افزایش دهد. این در حالی است که بسیاری از کارخانه‌های لاستیک برای تولید در روزهای هفته برنامه‌ریزی می‌کنند و قطعی برق که معمولاً در روزهای هفته اتفاق می‌افتد، این برنامه‌ریزی‌ها را به هم می‌زند و باعث کاهش تولید می‌شود.
در این بین شرکت های تایرساز نیز همچون دیگر صنایع تولیدی در سال های اخیر با خرید ژنراتور و استفاده از سوخت های دیزلی تلاش کرده اند بخشی از کمبود انرژی را جبران کنند، با این حال مشکلات مربوط به این نحوه تامین سوخت نیز بسیار بالاست؛ از چالش های تامین سوخت مورد نیاز تا آلودگی های مختلف زیست محیطی و صوتی. با این حال حتی با استفاده از ژنراتور نمی توان از افت ناگزیر بخشی از تولید تایر در فصول گرم و حتی سرد سال فرار کرد. تاجایی که گفته می شود با فرض استفاده از ژنراتور نیز رقمی در حدود 5 درصد افت تولید همچنان وجود دارد. با این حال شاید بتوان از ضایعات بیشتر در این مرحله جلوگیری کرد.
به عقیده فعالان این صنعت بسیاری از شرکت های تایرساز به صورت سالانه در تلاشند تا نسبت به تولیدات سال قبل 15 تا 20 درصد رشد تولید را رقم بزنند اما قطعی برق و گاز در فصول گرم و سرد سال این اهداف را تحت تاثیر خود قرار داده و در نتیجه میزان تولید در مجموع شرکت ها در خلال سال های اخیر با تغییر خاصی روبرو نشده و اگر هم برخی شرکت ها توانسته اند میزان تولید خود را تا حدی بهبود دهند، روند کاهشی در برخی دیگر از شرکت ها آن را تعدیل و برآیند نهایی را ثابت نگه داشته است.
این در حالی است که بحران آب را نیز باید به مشکل برق افزود که اثرات قابل اعتنایی را بر تولید تایر بر جای می گذارد. با این که شرکت های تایرساز موفق به اتخاذ راهکارهایی برای عبور از بحران آب شده اند، اما مشکلات به سرعت عمیق تر از قبل شده و ممکن است در سال های آینده به خصوص در مناطق کویری کشور که شرکت های تایرساز مهمی در آنجا حضور دارند با مشکلات عدیده ای روبرو شوند؛ کما این که این چالش ها از هم اکنون آغاز شده است.
استفاده از آب بازیافتی در سیستم‌های خنک‌کننده در صنعت تایر، شستشوی تجهیزات، ماشین‌آلات و …، آبیاری فضای سبز، باغ‌ها و محوطه‌های صنعتی، استفاده در برخی از فرآیندهای تولیدی و … همگی موضوعاتی است که صنایع در سال های اخیر به آن متوسل شده اند.
با این حال فناوری‌های تصفیه پیشرفته می‌توانند گران باشند و نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه بالا داشته باشند. به علاوه کیفیت آب بازیافتی باید به اندازه‌ای باشد که برای مصارف مورد نظر مناسب باشد و خطری برای سلامتی یا محیط زیست ایجاد نکند. در عین حال سیستم‌های تصفیه نیاز به نگهداری و بهره‌برداری مناسب دارند تا به طور موثر کار کنند.
واقعیت آن است که صنعت تایر مانند سایر صنایع در کشور با مشکلات حوزه انرژی دست به گریبان است و این امر هر ساله تشدید می شود. دولت از صنایع می خواهد خودشان فکری به حال برق و اب خود بکنند، درحالیکه شرکت های ایرانی از نظر نقدینگی نیز با چالش هایی روبرو هستند و این امر نیازمند برنامه های حمایتی دولتی است.
