پروفسور داتوک  احمد ابراهیم

استاد دانشگاه مالزی و کارشناس ارشد محیط زیست 

ساخت تایر حدود 70 درصد از تقاضا و تولید کائوچوی طبیعی جهان، را به خود اختصاص می دهد. جای تعجب نیست که تقاضای تایر تأثیر زیادی بر قیمتNR  دارد. طنز ماجرا آنجاست که شرکت های بزرگ تایر در جهان از کشورهای عمده تولید کننده NR نیستند. شرکت های بزرگ تولیدکننده تایر دنیا در غرب مستقرند، حال آن که این ماده اولیه، بیشتر در مناطقی از شرق آسیا، هند، برزیل، مالزی، تایلند و … تولید می شود.

صنعت جهانی تایر در سال‌های اخیر دستخوش تغییرات قابل‌توجهی شده که ناشی از پیشرفت‌های تکنولوژیکی، تغییر ترجیحات مصرف‌کننده، فشارهای نظارتی و پویایی بازارهای در حال تحول است. برخی از روندهای کلیدی نیز در حال تغییر شکل دادن صنعت تایر در جهان هستند که تغییر به سمت تولیدات پایدار یکی از این موضوعات است. تاکید فزاینده بر استفاده از مواد پایدار مانند کائوچوی طبیعی، کائوچوی بازیافتی و مواد زیستی برای کاهش اثرات زیست محیطی تولید تایر، در کنار اهمیت تولید سبز در این صنعت از موضوعاتی است که در دستور کار قرار گرفته است. تولیدکنندگان تایر در حال اتخاذ فرآیندهای کارآمد انرژی و کاهش انتشار کربن در تاسیسات تولیدی خود هستند. شرکت‌ها در واقع روی بازیافت و استفاده مجدد تایرها تمرکز کرده‌اند و ابتکاراتی برای توسعه کائوچو‌هایی دارند که بازیافت آنها در پایان چرخه عمرشان آسان‌تر باشد.

در این میان ظهور وسایل نقلیه الکتریکی، تقاضا برای تایرهایی را ایجاد کرده که به طور خاص برای کنترل ویژگی های منحصر به فرد خودروهای برقی طراحی شده اند؛ مانند گشتاور بیشتر، وزن باتری سنگین تر و نیاز به کاهش مقاومت غلتشی برای به حداکثر رساندن برد. خودروهای الکتریکی صدای کمتری ایجاد می‌کنند و برای تقویت این امر، سازندگان تایر نیز در حال توسعه تایرهای کم صداتر برای بهبود تجربه رانندگی هستند. تایرهای EV به دلیل افزایش وزن و فشار ناشی از گشتاور فوری باید دوام بیشتری داشته باشند.

تایرهای جدید به طور فزاینده ای به سنسورهایی برای نظارت بر فشار، دما، سایش آج و سایر پارامترها در زمان واقعی مجهز شده اند که ایمنی و عملکرد آنها را بهبود می بخشد. تایر‌های هوشمند متصل به اینترنت اشیا (IoT) امکان پیش‌بینی‌ و ارایه بینش‌های مبتنی بر داده را برای مدیریت ناوگان و رانندگان فردی فراهم می‌کنند. تحقیقاتی در حال انجام است تا تایرهایی با قابلیت های خود ترمیم شونده برای ترمیم پنچری های جزئی به صورت خودکار ایجاد شود. از آنجایی که مصرف کنندگان به دنبال تجربه رانندگی بهتری هستند، تقاضا برای تایرهای با کارایی بالا با چسبندگی، هندلینگ و … در حال افزایش است؛ تایرهایی که در هر شرایط آب و هوایی عملکرد خوبی دارند و در هر دو شرایط تابستانی و زمستانی محبوبیت دارند. محبوبیت روزافزون خودروهای شاسی بلند و OTR، تقاضا برای تایرهای ناهموار و بادوام طراحی شده برای مناطق چالش برانگیز را افزایش داده است.

در این بین کشورهایی مانند چین و هند به دلیل شهرنشینی سریع، افزایش مالکیت وسایل نقلیه و گسترش قابلیت‌های تولید، پیشتاز رشد تقاضای تایر هستند – همچنین در آفریقا و آمریکای لاتین. این مناطق همچنین با بهبود زیرساخت ها و افزایش نفوذ وسایل نقلیه، شاهد رشد تقاضای تایر هستند. دولت‌ها نیز در سرتاسر جهان مقررات سخت‌گیرانه‌تری را در مورد بهره‌وری سوخت و انتشار گازهای گلخانه‌ای وضع می‌کنند و تولیدکنندگان تایر را مجبور می‌کنند تا تایرهایی با مقاومت غلتشی کم تولید کنند که مصرف سوخت خودرو را بهبود می‌بخشند. در حال حاضر بسیاری از مناطق به تایر‌هایی نیاز دارند که برچسب‌هایی را که نشان‌دهنده کارایی سوخت، چسبندگی در جاده مرطوب و عملکرد نویز است و بر تصمیم‌گیری خرید مصرف‌کننده تأثیر می‌گذارد، نصب کنند. علاوه بر آن مقررات سخت‌گیرانه‌تری در مورد دفع و بازیافت تایر، تولیدکنندگان را تشویق کرده تا شیوه‌های پایدارتری را اتخاذ کنند.

صنعت تایر شاهد ادغام قابل توجهی است و بازیگران اصلی، شرکت‌های کوچک‌تر را برای گسترش سبد محصولات و دامنه جغرافیایی خود خریداری کرده اند. بازار در حال حاضر بسیار رقابتی است، هم برندهای تثبیت شده و هم شرکت‌های تازه وارد که از طریق نوآوری، استراتژی‌های قیمت‌گذاری و مشارکت برای سهم بازار رقابت می‌کنند. ظهور پلتفرم‌های تجارت الکترونیک، خرید آنلاین تایر و مواد اولیه را برای مشتریان آسان‌تر کرده است و منجر به افزایش رقابت و شفافیت قیمت می‌شود. شرکت‌های تایر از کانال‌های دیجیتال برای دسترسی به مصرف‌کنندگان استفاده می‌کنند و توصیه‌های شخصی‌شده و ابزارهای مجازی نصب تایر را ارائه می‌دهند.

در عین حال تمرکز بر ایمنی و دوام یک روند آشکار مدیریتی در صنعت تایر است. تایرهای Run-flat  به وسایل نقلیه اجازه می دهد حتی پس از پنچری به رانندگی خود ادامه دهند و ایمنی را بهبود بخشند و نیاز به کمک فوری کنار جاده را کاهش دهند. مصرف کنندگان به طور فزاینده ای خواهان تایرهایی هستند که عمر طولانی تری داشته باشند که باعث می شود تولیدکنندگان بر دوام و عمر آج تمرکز کنند. با این حال چالش های زنجیره تامین جهانی ادامه دارند. نوسانات در قیمت مواد اولیه مانند کائوچوی طبیعی، روغن و فولاد بر هزینه ها و قیمت تولید تایر تأثیر گذاشته است. همه‌گیری کووید-19 و تنش‌های ژئوپلیتیکی نیز آسیب‌پذیری‌ها را در زنجیره‌های تامین جهانی برجسته کرده که همه این موضوعات منجر به افزایش قیمت ها شده است.

تولیدکنندگان تایر به طور فزاینده ای از اتوماسیون، رباتیک و هوش مصنوعی برای بهبود کارایی تولید و کنترل کیفیت استفاده می کنند. تحقیقات در مورد استفاده از چاپ سه بعدی برای نمونه سازی و حتی تولید تایر ادامه دارد که می تواند صنعت را متحول کند. مصرف کنندگان توجه بیشتری به طراحی و ظاهر تایرها دارند که منجر به نوآوری در الگوهای آج و طراحی دیواره های جانبی می شود. تقاضای فزاینده ای برای تایرهای قابل تنظیم متناسب با شرایط رانندگی و ترجیحات خاص وجود دارد.

صنعت جهانی تایر با تاکید بر پایداری، دیجیتالی شدن و نوآوری های تکنولوژیکی بر سر یک دوراهی قرار دارد. همانطور که صنعت خودرو در حال تکامل است، به ویژه با تغییر به سمت وسایل نقلیه الکتریکی و خودران، تولیدکنندگان تایر باید خود را با تقاضاهای جدید و الزامات نظارتی سازگار کنند. شرکت هایی که نوآوری، پایداری و راه حل های مشتری محور را در اولویت قرار می دهند، احتمالاً در این چشم انداز پویا و رقابتی پیشرفت خواهند کرد. به همین دلیل برای تولیدکنندگان NR ضروری است که دائماً روندهای در حال تغییر را زیر نظر داشته باشند و ارزیابی کنند که چگونه کیفیت و شکل کائوچوی طبیعی، باید با مقررات جدید مطابقت داشته باشد.