ابزارهای تأمین مالی تولید از طریق بورس کالا شامل اوراق سلف موازی استاندارد، گواهی سپرده کالایی، عرضههای اعتباری و صندوقهای کالایی هستند که به تولیدکنندگان امکان جذب نقدینگی، مدیریت ریسک و توسعه فعالیتها را میدهند. در شرایطی که تولیدکنندگان با چالشهایی مانند کمبود نقدینگی، نرخ بالای تسهیلات بانکی و نوسانات بازار مواجهاند، بورس کالای ایران ابزارهای متنوعی برای تأمین مالی ارائه کرده است. تولیدکننده کالا، بخشی از محصول آینده خود را بهصورت نقدی پیشفروش میکند و در زمان مشخصی در آینده آن را تحویل میدهد. این ابزار برای تأمین سرمایه در گردش و اجرای پروژههای تولیدی کاربرد دارد.
برخی از مهمترین ابزارهای بورس کالا که صنعت تایر می تواند با اتکا به ظرفیت های آن نقش مهمی در توسعه مالی و تامین مواد اولیه خود با قیمت های مناسب ایفا کند عبارتند از گواهی سپرده کالایی، عرضههای اعتباری در تالار بورس کالا، صندوقهای کالایی (ETF کالایی)، گواهی سپرده ارزی (در حال توسعه).
در صنعت تایر به طور مشخص استفاده از روش هایی همچون اوراق سلف موازی استاندارد، گواهی سپرده کالایی، عرضه محصولات در بورس کالا و صندوق سرمایهگذاری پروژهای کاربردهای فراوانی در این صنعت دارند که به تأمین مالی، توسعه تولید، و مدیریت ریسک کمک میکنند. این ابزارها شامل اوراق سلف، گواهی سپرده کالایی، صندوق پروژه، و عرضه اولیه سهام هستند.
اوراق سلف موازی استاندارد در صنعت تایر دارای کاربردها و مزایای زیادی است که از آن جمله می توان به پیشفروش محصولات آینده (مثلاً تایر) برای تأمین سرمایه در گردش و جذب نقدینگی بدون نیاز به وثیقه بانکی اشاره کرد. به عنوان مثال، شرکت تایرسازی میتواند بخشی از تولید آینده خود را بهصورت اوراق سلف در بورس کالا به خودروسازان عرضه کند و منابع مالی لازم برای خرید مواد اولیه را تأمین کند.
اوراق سلف موازی استاندارد گواهی سپرده کالایی نیز ابزار مهم دیگری در بورس کالا است؛ سپردهگذاری تایر در انبارهای بورس و دریافت گواهی قابل معامله باعث افزایش نقدشوندگی موجودی انبار و امکان وثیقهگذاری برای دریافت تسهیلات توسط شرکت های تایرساز می شود. به عبارتی اوراق سلف موازی استاندارد و گواهی سپرده کالایی بهعنوان دو ابزار مهم تأمین مالی در بورس کالا، به تولیدکنندگان صنعت کمک میکند تا نقدینگی مورد نیاز خود را بدون اتکا به بانکها تأمین کنند.
در مورد مراحل اوراق سلف ابتدا تولیدکننده طرح تأمین مالی را به بورس کالا ارائه میدهد. پس از تأیید، اوراق سلف با مشخصات کالا، زمان تحویل، قیمت پایه و سود منتشر میشود. سرمایهگذاران اوراق را خریداری میکنند و در موعد مقرر، کالا یا معادل نقدی آن را دریافت میکنند. البته امکان معاملات ثانویه این اوراق در بازار وجود دارد.
تأمین سرمایه در گردش برای تولیدکننده، کاهش ریسک نوسان قیمت کالا و نقدشوندگی بالا از طریق بازار ثانویه از جمله مزایای اوراق سلفف موازی هستند.
در ارتباط با اوراق گواهی سپرده کالایی نیز باید گفت این اوراق سندی است که نشان میدهد مقدار مشخصی از یک کالا (مثلاً تایر) در انبارهای مورد تأیید بورس کالا سپردهگذاری شده است. بر این اساس تولیدکننده کالا را به انبار استاندارد بورس تحویل میدهد. انبار پس از بررسی کیفیت و کمیت، گواهی سپرده صادر میکند و این گواهی در بازار قابل معامله است و میتواند بهعنوان وثیقه برای دریافت تسهیلات استفاده شود.
در این روش نیز افزایش نقدشوندگی موجودی انبار، امکان تأمین مالی با وثیقهگذاری گواهی و شفافیت در موجودی و کیفیت کالا از جمله مزیت ها محسوب می شوند.
شرکتهای تایرسازی میتوانند با استفاده از اوراق سلف، بخشی از تولید آینده خود را پیشفروش کرده و سرمایه لازم برای خرید مواد اولیه را تأمین کنند. همچنین با سپردهگذاری تایر در انبارهای بورس کالا و دریافت گواهی سپرده، امکان فروش سریعتر، وثیقهگذاری یا جذب سرمایه را فراهم کنند.
طبیعتا عرضه مستقیم تایر در بورس کالا نیز یک روش تامین مالی و فروش است که می تواند در درجه اول برای خودروسازان صورت بگیرد. در حال حاضر خودروسازان بدهی های هنگفتی به شرکت های تایرساز دارند و این در حالی است که عرضه تایر در بورس، شرایطی را فراهم می کند که در آن اولا فروش تایر بهصورت شفاف و رقابتی در تالار فیزیکی بورس کالا صورت می گیرد و بدهی ها و مطالبات در قالب قراردادهای محکم و با نظارت کافی و مستمر بورس انجام می شود و تا زمانی که تسویه معاملات به صورت کامل صورت نگیرد، معاملات جدید قفل می شود.