بررسی روند تغییرات قیمتی تایرهای تولیدی شرکت های ایرانی بر اساس آمارهای کدال حکایت از آن دارد که در مقایسه با قیمت های بازاری، تنها دلالان از وضعیتی که این صنعت پشت سر گذاشت سود برده اند.

به گزارش «لاستیک پرس» قیمت تایر در دو سال گذشته در بازار آزاد چهار تا پنج برابر افزایش یافته و این رقم در کارخانه ها به زحمت به صد در صد می رسد که یکی از عوامل بحران در صنعت تایر در دو سال اخیر را باید در همین موضوع جستجو کرد.

در این بین نگاهی به تغییرات ماده اولیه تایر یعنی پلی بوتادین رابر و استایرن بوتادین رابر نشان می دهد در دو سال اخیر قیمت این محصول روند نسبتا باثباتی را در کارخانجات تولیدی داشته اما در بازار این قیمت ها چند برابر رشد کرده است.

نکته اول این که قیمت این دو محصول در بورس کالا و بر اساس عرضه و تقاضا و بر اساس نرخ تسعیر ارز 28 هزار و 500 تومانی تعیین می شود که چون عرضه ها در بخش بزرگی از سال در بورس متوقف بوده، عملا رشد قیمتی در آن لحاظ نشده است.

از سوی دیگر اما قیمت این محصول در بازار آزاد حدود چهار برابر شده که دلیل آن نیز عملا نبود نظارت بر جهش‌های قیمتی این محصولات بوده که با هر نوسان تولید، رالی صعودی جدیدی را آغاز کرده است.

به علاوه در دو سال گذشته قیمت کائوچوی طبیعی، نخ و دوده نیز با افزایش های بالا روبرو شده و افزایش قیمت این محصولات چند برابر مجوزهای رشد قیمتی برای تایر بوده است.

در حال حاضر بسیاری از شرکت های فعال در حوزه زنجیره ارزش صنعت تایر با سودآوری مناسبی روبرو هستند. به عنوان مثال بررسی متغیرهای سودآوری صنعت دوده نشان می‌دهد که طی سال‌های اخیر همواره حاشیه سود این صنعت رو به افزایش بوده است.

به عنوان مثال متوسط حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص دوده‌‌‌سازان در 13سال گذشته به‌‌‌ترتیب 18، 14 و 11درصد بوده است. طی سال 1402 متوسط سه‌مولفه اصلی سودآوری این صنعت در سال 1402 به‌‌‌میزان 26درصد به ثبت رسیده که این عدد در مقایسه با متوسط سالانه 12درصد بهبود یافته است.

بررسی متغیرهای سودآوری دوده‌‌‌ای‌ها در مقیاس فصلی نیز از روند روبه‌‌‌رشد سودآوری حکایت دارد. بر این اساس در بهار امسال میانگین سه‌متغیر مذکور 29درصد بوده که در مقایسه با متوسط فصلی 7درصد افزایش داشته است.

در چنین فضایی به راحتی می توان دریافت شرکت های تایرساز برخلاف برخی ادعاها در زمینه سودآوری های نجومی، عملا از بسیاری صنایع زنجیره ارزش جا مانده اند که دلیل آن نگاه نامتوازن سیستم قیمت گذار به موضوع تنظیم قیمت بوده است، بطوریکه مواد اولیه توانسته با سرعت بسیار بیشتری خود را با بازارهای جهانی وفق دهد، اما این مساله در مورد محصول نهایی رخ نداده است.