یکی از چالش های جدی صنایع مختلف در ایران و به طور خاص صنعت تایر، افزایش نیاز به نقدینگی است که در خلال پنج سال اخیر و در پی رشد بیست برابری قیمت ارز  تشدید شده است. این در حالی است که سیاست های دولتی در سال های اخیر نرخ سود تسهیلات را برای تولیدکنندگان به شدت افزایش داده، بطوریکه امروز به ارقامی بین 30 تا 40 درصد رسیده است که تولید را کاملا توجیه ناپذیر می کند.

از سوی دیگر شرکت های بورسی که بخشی از تامین مالی خود را از طریق بورس انجام می دهند، بیشتر بر تقسیم سود متمرکز هستند، اما بانک ها، بورس و بورس کالا با ارایه ابزارهایی تلاش کرده اند بخشی از تامین مالی را بر عهده بگیرند.

به عنوان مثال امروزه روشی جدید برای تامین اعتبار مواد اولیه از سمت بانک‌ها ارائه می‌شود که در اصطلاح اوراق گام نام داد. اوراق گام که مخفف عبارت گواهی اعتبار مولد است، اوراقی هستند که از طریق آن‌ها پرداخت وجه تضمین شده اما مبلغی پرداخت نمی‌شود.

این اوراق با هدف تامین نقدینگی بنگاه‌ها از سمت بانک منتشر می‌شود و کارگاه‌های تولیدی با کمک آن‌ها مواد اولیه مورد نیاز خود را تامین و فرآیند ساخت و تولید را انجام می‌دهند. روند استفاده از اوراق گام به این صورت است که بنگاه‌ها فاکتور هزینه مواد اولیه را از فروشنده دریافت و آن را به بانک تحویل می‌دهند.

بانک پس از بررسی و تایید صلاحیت، اوراق را در وجه فروشنده صادر می‌کند. این اوراق که از دسته اوراق بهادار هستند، قابلیت معامله در بازار را دارند و فروشندگان مواد اولیه قادر به فروش این اوراق در بازار و دریافت وجه نقد آن‌ها هستند.

اوراق گام نیز مانند دیگر انواع اوراق بهادار دارای ویژگی‌های مشخصی هستند که آن‌ها را از دیگر انواع اوراق متمایز می‌کنند اما این ویژگی‌ها چه مواردی هستند؟

وثیقه این اوراق توسط بانک از متعهدین اخذ می‌شود. شرکت‌ها می‌توانند تا 70 درصد میزان وثیقه‌های خود را صرف دریافت اوراق گام کنند، وثیقه‌ها مواردی مانند اسناد املاک، دارایی‌های شرکت و … هستند.

میزان سود و بهره اوراق گام براساس توافقی که میان متقاضی و متعهد انجام شده، مشخص می‌شود.

این اوراق معتبر و امن هستند و بر پایه عقد ضمانت تنظیم و منتشر می‌شوند.

اوراق گام، اوراقی بهادار و دارای ارزش بوده و امکان فروش و نقل و انتقال آن‌ها وجود ارد.

اوراق گام دارای مبلغ اسمی معین هستند.

مزایا و معایب اوراق گام چیست؟

صفر تا صد اوراق گام را می‌توان در یک جمله که هدف اصلی انتشار این اوراق است، تعریف کرد. کمک به چرخه تولید و رفع مشکلات مالی بنگاه‌ها در تامین مواد اولیه، هدف عرضه اصلی اوراق گام است.

براساس هدف عنوان شده برای اوراق گام، مزایای این اوراق موارد مختلفی است. از مهم‌ترین این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کاهش فشار مالی بانک‌ها: در سیستم ارائه بانک، فشار مالی زیادی جهت تامین نقدینگی به بانک‌ها وارد می‌شد، با اوراق گام اما این فشار تا حد زیادی از روی بانک‌ها برداشته شده است.

عدم توقف چرخه تولید: اخذ وام پروسه‌ای پرزحمت و زمان‌بر است و در بسیاری از موارد تا زمان تامین بودجه، فرآیند تولید را متوقف می‌کند. با دریافت اوراق گام اما بدون توقف چرخه تولید، مواد اولیه تامین و اصل و سود مبلغ آن‌ها در تاریخ سررسید، یک سال بعد، پرداخت می‌شوند.

افزایش فروش کارگاه‌ها: تسهیل تامین وجه مورد نیاز و منابع مالی کمک می‌کند که بنگاه‌ها تولید منظم‌تری داشته و به دنبال آن فروش بیشتری نیز داشته باشند.

قابلیت فروش: این اوراق قابلیت فروش دارند و دریافت کنندگان این اوراق می‌توانند تا قبل از سررسید، آن‌ها را به وجه نقد تبدیل کنند.

تضیمن نقدشوندگی: همان‌طور که گفتیم این اوراق از سمت بانک ارائه شده و دارای اعتبار بالایی هستند، این اعتبار به دلیل ضمانت بانکی این اوراق است.