به گزارش «لاستیک پرس» به نقل از موسسه بین المللی بنکر، پس از هیجان سرمایه گذاران و تجار از یک رالی قدرتمند در سه ماهه سوم سال گذشته، به دنبال یک مسیر صعودی گسترده‌تر از اواخر سال 2022 ، قیمت‌های آتی کائوچو در 2 اکتبر به بالاترین سطح هفت ساله خود به بالای 213 سنت در هر کیلوگرم رسید. محدودیت های حاد عرضه جهانی در مناطق کلیدی تولید کائوچو از یک سو و تقاضای قوی برای این محصول، به خصوص توسط چین، که بازار جهانی در سال گذشته تجربه کرد، احتمالا هنوز ادامه دارد، اما با توجه به کاهش ملایم قیمت‌ها از آن اوج به کمتر از 190 سنت/کیلوگرم تا آغاز سال 2025، ناظران بر این باور هستند که شاید بازار از مسیر صعودی خود منصرف شده باشد.

به طور گسترده مصرف این محصول در تولید کالاهای صنعتی، قطعات خودرو، تایر، واشرها، کفشک ها و ابزار پزشکی و … به دلیل خواص آن مانند خاصیت ارتجاعی قوی، آن را به یک ماده بسیار مورد توجه برای طیف گسترده ای از خریداران در سراسر جهان تبدیل کرده است.

دو نوع محصول کائوچوی طبیعی که از لاتکس درختان گرمسیری به دست می آید و کائوچوی مصنوعی که از منابع پتروشیمی و گاز طبیعی تهیه می شود موجود است و تقریباً سه چهارم تولید کائوچوی طبیعی جهان در جنوب شرقی آسیا صورت می گیرد. تایلند، اندونزی و ویتنام سه تا از چهار تولیدکننده بزرگ کائوچو هستند که دارای شرایط گرم و مرطوب استوایی مناسب برای رشد درختان کائوچوی ایده آل هستند.

با این حال، چالش‌ها و محدودیت‌های متمایزی که این تولیدکنندگان کائوچو با آن مواجه بودند، در رساندن قیمت‌های کائوچو به بالاترین سطوح، طی دو سال گذشته بسیار مهم بوده اند. طبق برآوردهای WhatNext Rubber Media International، در سه ماهه اول سال 2024 شاهد کاهش تولید کائوچو در تایلند به طور سالانه 18.3 درصد، در اندونزی 15.2 درصد و در ویتنام 2.7 درصد بودیم. شرکت اطلاعاتی بازار کائوچوی هند در این باره خاطرنشان کرده که این کاهش منجر به افت شدید سالانه تولید جهانی به میزان 5 درصد در چهار ماه اول سال 2024 شده است که تخمین زده می شود تا پایان سال گذشته این روند ثابت باقی مانده باشد.

شرایط آب و هوایی بسیار نامطلوب می تواند بیشتر این روند رو به کاهش تولید را تقویت کند. به عنوان مثال، در تایلند، بزرگترین تولید کننده کائوچوی جهان، موج گرمای سوزان در سه ماهه اول سال 2024 باعث رشد کوتاه مدت درختان کائوچو شد و پس از آن بارندگی شدید موسمی و جاری شدن سیل های بزرگ در برخی مناطق تا سپتامبر، مانع از تولید مناسب کائوچو در این کشور شد.

فرح میلر، موسس شرکت هلیکس‌تاپ فن‌آوری‌های کائوچو در سنگاپور، به رویترز توضیح داد: این نوسان‌ها می‌توانند به شدت بر بهره‌برداری از درختان کائوچو و تولید کلی لاتکس تأثیر بگذارند، بطوریکه احتمالا میزان کاهش تولید این محصول در سال قبل رقمی در حدود 10 تا 15 درصد بوده است.

از سوی دیگر طوفان یاگی در اوایل سپتامبر سال قبل تولید کائوچو در چین (پنجمین تولیدکننده بزرگ کائوچو در جهان) را به شدت کاهش داد و مناطق اصلی تولید در جزیره هاینان مانند لین گائو و چنگ مای آسیب قابل توجهی را متحمل شدند. بر اساس گزارش گروه صنعت کائوچو هاینان چین، حدود 230 هزار هکتار از مزارع کائوچو توسط طوفان آسیب دیده اند که باعث کاهش 18000 تنی تولید کائوچوی در این کشور شده و اگرچه فعالیت کائوچو‌سازی، اندکی پس از آن از سر گرفته شد، باران‌های شدید همچنان مانع از پردازش لاتکس خام در طول ماه سپتامبر سال قبل شد که در طول سال اثر خود را گذاشت.

به گفته جوم جاکوب، یکی از بنیانگذاران و تحلیلگر ارشد سابق  WhatNext Rubber، علاوه بر این، تعداد غیرمعمول روزهای بارانی و سیل در فصل اوج برداشت سال 2024 منجر به آسیب دیدن محصولات کائوچو توسط آفات طبیعی شده است. به عنوان مثال، در جنوب تایلند، ریزش برگ به عنوان یک بیماری رایج در درختان مرتبط، شایع‌تر است که بر عملکرد و کیفیت لاتکس حاصل از درختان کائوچو تأثیر منفی می‌گذارد.

در چنین وضعیتی قیمت‌ها نیز به دلیل عدم تعادل عرضه و تقاضای طولانی‌مدت در بازار جهانی کائوچو حمایت شده است؛ به طوری که برخی از کشاورزان خرده‌ مالک در تایلند و اندونزی قادر به تامین نیروی انسانی لازم برای توسعه مناطق کاشت کائوچوی خود برای تامین سطح مصرف نیستند.

در این بین برخی دیگر از تولیدکنندگان به حوزه های دیگر در حوزه محصولات سودآورتر روی آوردند؛ به عنوان مثال، اندونزی، دومین کشور بزرگ تولید کننده کائوچو در جهان، طبق گزارش ها در چهار سال منتهی به سال 2023 کاهش 20 درصدی تولید را تجربه کرد و تعداد کشاورزان کائوچو در این کشور به میزان قابل توجهی در این مدت کاهش یافت.

شینیچی کاتو، رئیس یک شرکت بازرگانی کائوچو مستقر در توکیو، در این باره توضیح داد: از آنجا که دولت فعالانه از کشاورزان حمایت نکرد و کشاورزان برای تولید محصولات دیگر در این مدت روی آوردند. این در حالی است که پیشرفت محدودی در جایگزینی درختان قدیمی کائوچو با درختان جدید صورت گرفت که همه این موضوعات روی کمبود تولدی اثر گذاشت.

همانطور که در مورد بازار قهوه و سایر کالاهای کلیدی جهانی اتفاق افتاد، روند صعودی بازار کائوچو قبل از اکتبر 2024 نیز منعکس کننده انتظارات گسترده کشاورزان مبنی بر اجرایی شدن قانون جنگل زدایی اتحادیه اروپا (EUDR) تا پایان سال 2024 بود. قانون جدید از واردات کالاهای مرتبط با جنگل زدایی به اتحادیه اروپا جلوگیری می کند و به همین دلیل تولیدکنندگان کائوچو نگران بودند که صادرات آنها به بازار اتحادیه اروپا قطع شود که به نوبه خود قیمت ها را بیشتر افزایش داد.

این عوامل تاثیر زیادی در افزایش قیمت‌ها در سال گذشته داشت. جوم جاکوب تخمین زد که تولید جهانی کائوچو در سال 2024 رقمی معادل 1.2 میلیون تن کمتر از مصرف جهانی بود. در همین حال، پیش‌بینی تحلیل‌گران رویترز نشان می دهد تولید کائوچو طبیعی در سال 2024 تا 4.5 درصد کمتر از سال قبل از آن یعنی حدود 14 میلیون تن بوده است.

با این حال، از اوایل اکتبر، با پیشنهاد کمیسیون اروپا (EC) برای به تعویق انداختن EUDR، قیمت ها کاهش یافته است. با توجه به ویژگی جدید قانون جنگل‌زدایی اتحادیه اروپا  (EUDR)و فرصت اندک به اضافه تنوع ذینفعان بین‌المللی درگیر، کمیسیون معتقد است که یک زمان اضافی 12 ماهه برای مرحله‌بندی سیستم، راه‌حلی متعادل برای حمایت از فعالان این صنایع در سراسر جهان است.

تأثیر تأخیر یکساله EUDR تا دسامبر 2025 برای شرکت‌های بزرگ و تا ژوئن 2026 برای شرکت‌های کوچک بر قیمت‌های کائوچو کاملاً نزولی بوده است؛ به طوری که صادرکنندگان کائوچو اکنون نگران حذف از بازار بزرگ اتحادیه اروپا نیستند، اما می دانند دیر یا زود با چنین چالشی روبرو خواهند شد.

سایر عوامل کلیدی نیز در کاهش قیمت کائوچو در ماه های اخیر نقش داشته اند. برای مثال، آغاز دوره دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ در ایالات متحده، احتمال از سرگیری خصومت های تجاری، به ویژه در قالب تعرفه های بالاتر ایالات متحده بر واردات از چین، این بازار را تحت الشعاع خود قرار داده است. چنین اقدامات تجاری تقابلی ممکن است باعث شود مصرف کنندگان از خرید محصول کائوچوی طبیعی خودداری کنند.

از سوی دیگر با توجه به اینکه بسیاری از محصولات کائوچوی مصنوعی از نفت خام و فرآورده های نفتی تصفیه شده تولید می شوند، روند نزولی گسترده قیمت نفت در سه ماهه چهارم نیز به حفظ قیمت کائوچو کمک کرده است.

به گفته انجمن کشورهای تولیدکننده کائوچوی طبیعی  (ANRPC)، چنین عواملی در کاهش قیمت کائوچو در ماه نوامبر مؤثر بودند، زیرا آنها «نگرش «انتظار و مشاهده» را در بین خریداران با قصد ذخیره سازی مواد خام در بازار ایجاد کردند.

این انجمن همچنین احتمال کاهش تولید جهانی کائوچوی طبیعی را در اواخر سپتامبر افزایش داد. این سازمان متشکل از 13 عضو، که مجموعاً حدود 84 درصد از تولید جهانی کائوچوی طبیعی را در اختیار دارند، پیش بینی کرد عرضه کائوچوی طبیعی در سال 2024 از 14.54 میلیون تن به 14.50 میلیون تن رسیده باشد. این در حالی است که تقاضای جهانی کائوچو از 15.67 میلیون تن به 15.75 میلیون تن به دلیل انتظارات خوش بینانه تر از رشد اقتصادی چین، رسیده است.

این انجمن کمبود عرضه جهانی کائوچو را تا سال 2028 بصورت صعودی پیش بینی می کند که احتمالا تا 2028 معادل 60 تا 80 هزار تن خواهد بود. با این حال با انتشار گزارش‌های جدیدتر مبنی بر اینکه تولید در تایلند و ویتنام به لطف شرایط آب و هوایی مطلوب در اوایل سال 2025 افزایش یافته است، باید دید آیا این افت فعلی قیمت‌ها از اوج‌های اکتبر کوتاه‌مدت است یا خیر.